Wawrzynek wilczełyko

łac. Daphne mezereum

Cała roślina jest silnie toksyczna. Zawiera między innymi dafninę oraz mazereinę, wskazuje się także na obecność kumaryn (ponad 20% w korze i pąkach) [2]. Jest to jedna z najbardziej toksycznych roślin w Polsce (zaraz obok takich gatunków jak szczwół plamisty, cis pospolity, bieluń dziędzierzawa czy lulek czarny). Sok z tej rośliny jest także trujący i może podrażniać skórę [3], [4]. Z tego powodu podczas prac ogrodowych (np. przycinania tej rośliny) zalecane jest używanie rękawic.

Zajrzyj do darmowej próbki naszego atlasu roślin i podejmij decyzje o zakupie!

Próba węchu:

Owoce oraz liście tej rośliny są śmierdzące, wręcz duszące (zapierają dech w piersiach). Kwiaty pachną przyjemnie, miodowo.

Próba smaku:

Nie miałem odwagi próbować, zapach jest zbyt podły.

Jak prawidłowo rozpoznać?

Jest to krzew kwitnący na różowo z początkiem wiosny (i końcem zimy). Jest to jedna z pierwszych roślin leśnych, która kwitnie. W lato wytwarza czerwone i cuchnące owoce. Roślina rzadka, objęta częściową ochroną – nie należy jej zrywać [5]!

Wskazówka występowania:

Roślina leśna.

Z czym można pomylić?

Roślina jest bardzo charakterystyczna na przedwiośniu, jednak w lato istnieje ryzyko pomyłki z innymi roślinami wywarzającymi czerwone owoce (np. porzeczka czerwona). Ze względu na intensywny i cuchnący zapach owoców, ryzyko pomyłki z jadalnymi roślinami jest znikome. Można ją jednak pomylić z innym gatunkami wawrzynka. W Polsce w stanie dzikim występuje także wawrzynek główkowy (łac. Daphne cneorum), objęty ścisłą ochroną [5]. Roślina jest opisana w atlasie i także jest trująca [1].

Właściwości medyczne:

Niegdyś wiele gatunków wawrzynka było stosowana w tradycyjnych metodach leczenia reumatyzmu oraz stanów zapalnych, a niekiedy w celu dokonania aborcji [6]. Aktualnie roślina nie jest stosowana ze względu na znaczącą toksyczność. Jednak ze względu na obecność diterpenoidów wciąż trwają badania w celu opracowania skutecznego lekarstwa, mającego działanie przeciwnowotworowe, przeciw HIV, przeciwpłodności oraz obniżającego poziom cholesterolu we krwi [7].

Film:

W krótkim filmie opowiadam o wawrzynku wilczełyko. Zachęcam do zapoznania się z playlistą „Rośliny Trujące” na moim kanale na YouTube. Pamiętaj zostawić subskrypcję oraz komentarz – wspierasz tym samym rozwój atlasu!

Wykaz źródeł:

1. RAPORT NAUKOWY EFSA: Kompendium substancji botanicznych w których stwierdzono obecność naturalnie występujących składników mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego w przypadku wykorzystania ich do produkcji żywności i suplementów diety. Dziennik EFSA 2012;10(5):2663. https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/05/Kompendium-substancji-botanicznych-w-których-stwierdzono-obecność-naturalnie.pdf
2. Mirosława Chwil: THE NECTARY STRUCTURE AND NECTAR PRODUCTION IN FLOWERS OF DAPHNE MEZEREUM, Modern Phytomorphology 6: 47, 2014 https://www.phytomorphology.com/articles/the-nectary-structure-and-nectar-production-in-flowers-of-daphne-mezereum-l.pdf
3. Annie Johnson: Garden plants poisonous to people, 2006 https://www.dpi.nsw.gov.au/__data/assets/pdf_file/0008/112796/garden-plants-poisonous-to-people.pdf
4. Huxley. A. The New RHS Dictionary of Gardening. 1992. MacMillan Press 1992
5. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20140001409/O/D20141409.pdf
6. Moshiashvili, G.; Tabatadze, N.; Mshvildadze, V. The genus Daphne: A review of its traditional uses, phytochemistry and pharmacology. Fitoterapia 2020, 143.
7. Yi-Wen Nie, Yuan Li, Lan Luo, Chun-Yan Zhang, Wei Fan, Wei-Ying Gu,, Kou-Rong Shi Xiao-Xiang Zhai,and Jian-Yong Zhu: Phytochemistry and Pharmacological Activities of the Diterpenoids from the Genus Daphne. Molecules 2021, 26, 6598.