[TOP 5] darów natury na PRZEZIĘBIENIE – przebadane klinicznie
Top 5 darów natury, które mogą być wykorzystywane w objawach przeziębienia i zostały przebadane kliniczne.
Pelargonia afrykańska jest rośliną rodzimie występującą w Republice Południowej Afryki. Najwięcej badań dotyczy etanolowego ekstraktu z korzenia o nazwie EPs 7630, któremu przypisuje się właściwości przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne oraz immunomodulujące.
Bezpieczeństwo: badania na ok. 8000 pacjentów wykazały, że częstotliwość występowania skutków ubocznych jest identyczna co w przypadku stosowania środków placebo. Można zatem uznać produkt za bezpieczny.
Badania kliniczne: w 2019 roku niemiecki zespół naukowców wykonał metaanalizę 6 badań klinicznych, w celu oceny wpływu EPs 7630 na ilość podawanego paracetamolu dzieciom cierpiącym na ATP (zapalenie migdałków i gardła) lub AB (zapalenie oskrzeli). Analizę przeprowadzono na podstawie podwójnie zaślepionych, randomizowanych, kontrolowanych placebo badań klinicznych przeprowadzonych w latach 2010-2016, które obejmowały dzieci w wieku 6–10 lat [1].
Łącznie 265 dzieci znalazło się w grupie EPs 7630, a 258 osób w grupie placebo. W drugiej grupie aż 192 dzieci nie mogły iść do szkoły w 6 lub 7 dniu choroby, a w grupie pelargonii tylko 80. Jest to ogromna różnica przemawiająca za stosowaniem środka.
Źródło grafiki [1]
Dodatkowo poza jednym badaniem ilość używanego paracetamolu zmniejszyła się od kilkunastu do nawet 50% w grupie leku. Rodzice mieli instrukcje żeby podawać paracetamol tylko i wyłącznie, gdy temperatura przekroczy 38,5 st.C. Wyniki oznaczają, że w grupie EPs 7630 dzieci w mniejszej ilości osiągały tak wysokie temperatury.
Źródło grafiki [1]
Inne istotne wnioski z artykułu: gorączka jest reakcją obronną ludzkiego organizmu na patogeny. Leki przeciwgorączkowe mogą przedłużać chorobę, niekorzystnie wpływać na wyniki, maskować poważne objawy, a nawet zwiększać śmiertelność w ciężkich przypadkach. Dodatkowo obserwuje się niepokojące zjawisko tego, że rodzice podają dzieciom leki przeciwgorączkowe nawet gdy gorączka jest minimalna lub wcale nie występuje. Połowa rodziców podaje również nieprawidłowe dawki. Ludzie nie zawsze rozumieją, że gorączka nie jest chorobą, a jedynie objawem choroby. Dodatkowo leki przeciwgorączkowe często mają właściwości przeciwbólowe i to właśnie głównie ten efekt polepsza nasze samopoczucie (nie jest to zatem efekt „leczenia”, a „maskowania”). Ostre infekcje dróg oddechowych są jedną z głównych przyczyn gorączki i w 90% są wywołane infekcjami wirusowymi. Ostre zapalenie migdałków gardłowych w 60% ma podłoże wirusowe, a zapalnie oskrzeli aż w 90% [1].
Bez czarny chyba większość z nas kojarzy, ale nie wszyscy zdają sobie sprawę, że nad ekstraktami z owoców były prowadzone badania kliniczne, dlatego jego działanie ma efekt ugruntowany naukowo.
Bezpieczeństwo: surowe owoce bzu czarnego są lekko trujące (zawierają sambunigrynę), dlatego przed spożyciem należy je stosownie przetworzyć (obróbka cieplna jak np. gotowanie).
Badanie kliniczne nr. 1: w 1995 roku przeprowadzono badanie kliniczne w Izraelu na 40 pacjentach z objawami grypy (ostateczne 27 osób zakwalifikowano do analizy). Odnotowano skrócenie czasu trwania choroby z 6 dni w grupie placebo do 2–3 dni w grupie ekstraktów z owoców bzu czarnego (środek sambucol) co zostało uznane za imponujący i statystycznie istotny wynik [1].
Badanie kliniczne nr. 2: podobne badanie przeprowadzono w 2004 roku na grupie 60 osób. Redukcja objawów nastąpiła po 4 dniach w grupie ekstraktu z owoców bzu czarnego, w porównaniu do 8 dni w grupie placebo [2].
Źródło [2]
Badanie kliniczne nr. 3: w 2009 roku przeprowadzono badanie na grupie 64 osób. U 28% pacjentów przyjmujących ekstrakt z bzu czarnego nastąpiła całkowita redukcja wszystkich objawów po 48 godzinach, podczas gdy w grupie placebo odnotowano 0% takich przypadków.
Uwagi: niektóre nowsze badania jak np. z 2020 r. nie wskazują na istotny czas skrócenia choroby [5].
Więcej o bzie:
Lakownica żółtawa potocznie nazywana reishi to grzyb posiadający bardzo ciekawe właściwości. Grzyb występuje naturalnie w Polsce ale jest rzadki oraz objęty ochroną. Wykazuje między innymi działanie immunomodulujące.
Bezpieczeństwo: lakownica jest uznawana za grzyb bezpieczny, który nie posiada w swoim składzie związków toksycznych.
W 2020 roku w Hiszpanii przeprowadzono badanie randomizowane, podwójnie zaślepione oraz z grupą placebo. Wzięło w nim udział 60 pensjonariuszy domu opieki w wieku 65 lat lub starszych. Podawano im mieszankę 1,5g ekstraktu z owoców bzu czarnego oraz 0,5g owocników reishi przez 14 tygodni. Dane dotyczące stanu zdrowia ochotników były oceniane i rejestrowane przez lekarza co 2 tygodnie [6].
- Częstość występowania infekcji dróg oddechowych była podobna w obu grupach. Jednak ochotnicy w grupie z ekstraktem wykazywali znacznie krótszy czas trwania incydentów przeziębienia (2,5 vs. 4,8 dnia) i znacznie mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia choroby grypopodobnej o dużym nasileniu.
- Częstość występowania zaburzeń snu była istotnie niższa w grupie ekstraktu. Dlatego podawanie kombinacji ekstraktów z czarnego bzu i reishi populacji osób starszych w sezonie zimowym może być stosowane jako naturalna strategia mająca na celu skrócenie czasu trwania i nasilenia infekcji dróg oddechowych
- Częstość występowania bólu gardła była znacznie niższa w grupie ekstraktu (spadek o 69,8%)
- Incydenty zaburzeń snu były znacznie niższe w grupie badanej (spadek o 58,6%)
Źródło [6]
Więcej o REISHI:
Bluszcz pospolity to pnącze bardzo często porastające stare drzewa w miejskich parkach. Zazwyczaj dla drzew nie stanowi większego zagrożenia. Lisice bluszczu ułatwiają odkrztuszanie zalegającej wydzieliny w przypadku kaszlu.
Bezpieczeństwo: bluszcz jest uznawany za roślinę trującą. Zawiera do 5% saponin, a przedawkowanie prowadzi do podrażnienia żołądka, bólu brzucha i wymiotów. Odpowiednie dawkowanie minimalizuje ryzyko zatrucia czego dowodem jest fakt, że bluszcz pospolity zarejestrowany jest jako lek, na którym przeprowadzono liczne badania kliniczne.
Badania kliniczne: w badaniu porejestracyjnym 9657 pacjentów (w tym 5181 dzieci) z ostrym lub przewlekłym zapaleniem oskrzeli, leczono syropem zawierającym suszony ekstrakt z liści bluszczu. Po 7 dniach terapii u 95% pacjentów zaobserwowano poprawę lub wyleczenie objawów. Bezpieczeństwo terapii było bardzo dobre, a ogólna częstość występowania zdarzeń niepożądanych wyniosła 2,1% (głównie zaburzenia żołądkowo-jelitowe – 1,5%). U pacjentów, którzy otrzymywali leki towarzyszące, wykazano, że dodatkowe stosowanie antybiotyków nie miało korzyści w zakresie skuteczności, ale zwiększyło względne ryzyko wystąpienia działań niepożądanych o 26%. Podsumowując, należy stwierdzić, że suszony ekstrakt z liści bluszczu jest skuteczny i dobrze tolerowany u pacjentów z zapaleniem oskrzeli. Biorąc pod uwagę dużą populację, przyszłe analizy powinny skupić się na szczegółowych kwestiach dotyczących terapii w zależności od grupy wiekowej, terapii towarzyszącej i warunków wyjściowych [7].
Więcej o bluszczu:
Roślina ta naturalnie występuje w Indiach i zawiera bardzo ciekawe związki – andrografolidy.
Bezpieczeństwo: w badania odnotowano jedynie rzadkie i niewielkie działania niepożądane jak dolegliwości ze strony układu pokarmowego, suchość w ustach oraz reakcje skórne.
Badania kliniczne nr. 1: chińska metaanaliza z 2017 roku zestawia 33 badania RCT przeprowadzone na 7175 pacjentach w leczenia objawów ostrej infekcji górnych dróg oddechowych u dzieci i dorosłych [8]. Badania prowadzone były w latach 1991 do 2014 z czego 25 badań było z Chin, 3 z Rosji, 2 ze Szwecji, i po jednym z Tajlandii, Chile oraz Indii. W głównej mierze sprawdzona ekstrakty z tej rośliny, rzadziej wykorzystywano same lisice. Badanie wykazało zmniejszenie objawów choroby, takich jak ból gardła oraz kaszel, skrócenie czasu objawów, skrócenie czasu zwolnienia lekarskiego oraz zmniejszenie ilości przyjmowanego paracetamolu.
Źródło [8]
Uwagi: autorzy wskazują że potrzebne są dalsze badania ponieważ nie wszystkie zostały dobrze zaprojektowane pod kątem metodologicznym.
Badania kliniczne nr. 2: w 2025 roku opublikowano metanalizę 6 badań RCT z udziałem 660 osób w wieku od 18 do 60 lat w leczeniu COVID-19 w stanie łagodnym i umiarkowanym. Autorzy wskazują na pewne rozbieżności bowiem jedne badania wykazują pozytywny efekt, drugie zaś go nie potwierdzają. Cytując autorów:
“Nasz systematyczny przegląd i metaanaliza podkreśliły znaczenie Andrographis paniculata jako potencjalnej naturalnej terapii uzupełniającej w leczeniu COVID-19, z wynikającymi trendami wskazującymi na możliwe korzyści w poprawie objawów, ustąpieniu gorączki i kaszlu oraz redukcji poziomów CRP i IL-6 (markerów stanu zapalnego). Odkrycia te uwypuklają potrzebę dalszych badań w celu optymalizacji potencjału terapeutycznego i zbadania jego roli w radzeniu sobie z pojawiającymi się wyzwaniami klinicznymi, takimi jak przewlekły COVID , które nadal dotykają miliony ludzi na całym świecie. Opracowanie innowacyjnych strategii terapeutycznych uwzględniających AP mogłoby dostarczyć cennych informacji i wspierać postęp w podejściach opartych na dowodach w celu poprawy wyników leczenia pacjentów na różnych etapach choroby.” [9].
Więcej zastosowań dzikich roślin z polski znajdziesz w mojej książce:
