Głóg jednoszyjkowy

łac. Crataegus monogyna

Inne nazwy: babi mąka

Jadalne są owoce, liście oraz kwiaty, na surowo oraz po obróbce termicznej [1], [2]. Liście oraz kwiaty można dodawać do wiosennych sałatek, natomiast owoce często były stosowane jako dodatek do wypieków chleba. Owoce głogu przed użyciem należy wypestkować (pestek nie zjadamy), co niestety ze względu na niewielkie rozmiary jest czasochłonne. Pierwsze owoce mogą być też robaczywe, dlatego polecam przed zjedzeniem nadgryźć i zobaczyć co kryje się w środku. Owoce można przetwarzać na wiele sposobów, robić dżemy, soki, standardowo jak inne owoce.

Zajrzyj do darmowej próbki naszego atlasu roślin i podejmij decyzje o zakupie!

Próba smaku:

Poza kwiatem, zarówno owoc jak i liście mają mączysty, mdły i (moim zdaniem) lekko słodki smak. Stąd też druga nazwa – babi mąka.

Jak prawidłowo rozpoznać?

Jest to ciernisty krzew do 10 metrów wysokości (często o wiele niższy) z czerwonymi owocami (dojrzewają od sierpnia i wiszą nawet do lutego – ale wtedy już średnio nadają się do zbierania) o mączystym smaku. Głóg jednoszyjkowy posiada jednoszyjkowy słupek, oraz pojedynczą pestkę.

Wskazówka występowania:

Krzew występuje na obrzeżach lasów, zaroślach, miedzach, na terenie całej Polski.

Z czym można pomylić?

Bardzo łatwo go pomylić z innymi gatunki głogu, również jadalnymi, które na pierwszy rzut oka wyglądają identycznie. W Polsce występuje jeszcze głóg dwuszyjkowy (łac. Crataegus laevigata), odgiętodziałkowy (łac. Crataegus calycina), pośredni (łac. Crataegus media), wielkoowocowy (łac. Crataegus macrocarpa) oraz nierównoząbkowany (łac. Crataegus subsphaericea). W parkach miejskich niekiedy widuję także głóg szkarłatny (łac. Crataegus coccinea), ma on o wiele większe owoce, wielkości mirabelek. Jako że ich rozróżnianie nie jest kluczowe, dla ciekawostki opiszę głóg dwuszyjkowy (inne gatunki występują o wiele rzadziej). Osoby mniej doświadczone mogą pomylić głóg z jarząbami (niektóre mają większe i zupełnie innego kształtu liście) oraz różą (opisywałem – tutaj).

Głóg dwuszyjkowy (łac. Crataegus laevigata) – jak nazwa wskazuje, posiada 2-szyjkowy słupek, a w efekcie także 2 pestki. Krzew rzadziej wstępujący.

Właściwości medyczne:

Zarówno kwiat jak i owoc głogu znajdują swoje zastosowanie przede wszystkim w schorzeniach serca, zaburzeniach ciśnienia (głównie przy nadciśnieniu tętniczym), niewydolności krążenia oraz zwyrodnienia mięśnia sercowego [3], [4].

Film:

W filmie zjadam liście z kilku drzew, między innymi głogu. Zachęcam do zapoznania się z playlistą „Poradnik Chwastożercy” na moim kanale na YouTube. Pamiętaj zostawić subskrypcję oraz komentarz – wspierasz tym samym rozwój atlasu!

Ciekawostka:

Głóg może żyć nawet do 500 lat [5].

Wykaz źródeł:

1. Łukasz Łuczaj: Dzikie Rośliny Jadalne, Chemigrafia Krosno, Krosno 2004.
2. Monika Fijołek: Atlas Dzikich Roślin Jadalnych. SBM, Warszawa, 2017.
3. Aleksander Ożarowski: Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. WARSZAWA 1982 PAŃSTWOWY ZAKŁAD WYDAWNICTW LEKARSKICH.
4. Assessment report on Crataegus spp., folium cum flore 5 April 2016 EMA/HMPC/159076/2014 Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC) https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-report/final-assessment-report-crataegus-spp-folium-cum-flore_en.pdf
5. Leokadia Witkowska-Żuk: Flora Polski. Rośliny leśne, MULTICO Oficyna wydawnicza, Warszawa, 2018.