Jałowiec pospolity

łac. Juniperus communis

Z jałowca zjadamy dojrzałe szyszkojagody [2]. Możemy je zjadać na surowo lub po obróbce termicznej. Jałowiec w sklepach najczęściej sprzedawany jest pod postacią wysuszonych owoców. Ze względu na obecność tujonu, nie zaleca się spożywania ich zbyt dużo [1]. Warto podkreślić, że w każdym Jałowcu może być inne stężenie tujonu, dlatego jednych możemy zjeść więcej, a innych mniej. Wielokrotnie przekraczałem zalecane dawki, bez skutków ubocznych. Szyszkojagody można dodawać jako przyprawę do zup i sosów, a także przyrządzać syrop i napar kawopodobny, więcej szczegółowych informacji znajdziesz w filmie (link na dole strony).

Zajrzyj do darmowej próbki naszego atlasu roślin i podejmij decyzje o zakupie!

Próba smaku:

Nibyjagody są eteryczne, a w pełni dojrzałe słodkie. Zauważyłem jednak zasadniczą różnicę na osi eteryczny – słodki, w porównaniu z różnymi stanowiskami. Może to wskazywać na różne stężenia olejku eterycznego (tych bardziej eterycznych zjadałbym stosunkowo mniej).

Próba węchu:

Jałowiec pospolity bardzo ładnie pachnie, a w szczególności rozgniecione nibyjagody.

Jak prawidłowo rozpoznać?

Niezbyt częsty krzew (niekiedy niskie drzewo) o wysokości do 11 metrów (często jest o wiele mniejszy), spotykany głównie w podszycie borów sosnowych. Posiada igły oraz wytwarza niebieskie szyszkojagody (jednego roku na krzewie znajdują się jednocześnie zielone oraz dojrzałe).

Wskazówka występowania:

Jest to krzew występujący najczęściej w podszycie borów sosnowych.

Z czym można pomylić?

Można go pomylić z innymi gatunkami jałowca. W Polsce w stanie dzikim występuje wyłącznie trujący jałowiec sabiński (łac. Juniperus sabina), spotykany na kilku stanowiskach w Pieninach. Jest zupełnie inny, bowiem jest to krzew płożący się po ziemi. Natomiast w ogrodach oraz parkach występują rożne gatunki Jałowca. Nie polecam ich zjadać, jeżeli nie masz pewności co do gatunku, bowiem wiele gatunków Jałowca jest trująca (a nawet śmiertelnie trująca). Często próbuję wąchać różne parkowe odmiany i często są silnie cuchnące.

Właściwości medyczne:

Szyszkojagody jałowca mogą być stosowane jako środek moczopędny w chorobach nerek i wątroby. Zewnętrznie jako wcierka przeciwbólowa np. w nerwobólach, zapaleniu korzeni nerwowych czy bólach na tle gośćcowym [3].

Film:

W jednym filmie opowiadam o jałowcu, natomiast w drugim przedstawiam 6 pomysłów na jego wykorzystanie. Zachęcam do zapoznania się z playlistą „Poradnik Chwastożercy” na moim kanale na YouTube. Pamiętaj zostawić subskrypcję oraz komentarz – wspierasz tym samym rozwój atlasu!

Wykaz źródeł:

1. RAPORT NAUKOWY EFSA: Kompendium substancji botanicznych w których stwierdzono obecność naturalnie występujących składników mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego w przypadku wykorzystania ich do produkcji żywności i suplementów diety. Dziennik EFSA 2012;10(5):2663. https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/05/Kompendium-substancji-botanicznych-w-których-stwierdzono-obecność-naturalnie.pdf
2. Łukasz Łuczaj: Dzika Kuchnia, Wydawnictwo Nasza Księgarnia, 2013.
3. Aleksander Ożarowski: Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. PAŃSTWOWY ZAKŁAD WYDAWNICTW LEKARSKICH, Warszawa, 1982.