Niecierpek drobnokwiatowy

łac. Impatiens parviflora

Nasiona zjadamy na surowo lub po obróbce termicznej [1], [10]. Mają przyjemny orzechowy smak. Według mnie prażone lub smażone na niewielkiej ilości masła smakują ekskluzywnie. W celu przyśpieszenia procesu zbioru i przetwarzania, nasiona można zbierać i smażyć razem z torebkami nasiennymi, które także są smaczne. Nasiona można mielić i dodawać jako zagęstnik do zup oraz sosów. Pozyskanie odpowiedniej ilości nasion, ze względu na ich małe rozmiary jest czasochłonnym zajęciem.

Z rośliny można spożywać także kwiaty [9]. Liście oraz części nadziemne należy zjadać po ugotowaniu, a wodę odlewać. Nie należy spożywać zbyt dużo tych części rośliny. Zalecam ostrożność, ponieważ niektóre źródła wskazują na lekką szkodliwość liści oraz łodyg, szczególnie na surowo mogą powodować mdłości [10], [9]. Wyciąg z liści może mieć też działanie lekko przeczyszczające [1]. Wskazuje się także na obecność szczawianów [10]. Roślina nie widnieje na wykazach roślin toksycznych lub potencjalnie szkodliwych [5], [6], [7]. Roślina zawiera także 25 mg wit. C [3], [4], [1].

Starsze łodygi mogą być twarde i łykowate, a często obsiadłe przez mszyce. Warto jednak wspomnieć, że dla amatorów survivalu nie powinno stanowić to problemu, bowiem mszyca uważana jest za jadalne i pożywne robactwo.

Zajrzyj do darmowej próbki naszego atlasu roślin i podejmij decyzje o zakupie!

Próba smaku:

Nasiona tej rośliny smakują przyjemnie orzechowo (w moim odczucie nawet lepiej). Liście oraz kwiaty są nieco mdłe.

Jak prawidłowo rozpoznać?

Roślina posiada charakterystyczne torebki nasienne, które jako dojrzałe strzelają, katapultując nasiono. Możemy się nimi pobawić, wystarczy dotykać torebek nasiennych i oczekiwać, aż wystrzelą. Roślina posiada drobne i jasnożółte kwiaty. Często występuje stadnie.

Wskazówka występowania:

Roślina silnie inwazyjna, często stadnie spotykana na leśnych ścieżkach.

Z czym można pomylić?

Ze względu na charakterystyczne torebki nasienne, roślinę można pomylić jedynie z innymi gatunkami niecierpka.

Niecierpek pospolity (łac. Impatiens noli-tangere) – posiada większe i bardziej żółte kwiaty od niecierpka drobnokwiatowego. Również jadalny.

Niecierpek gruczołowaty, himalajski (łac. Impatiens glandulifera) – posiada fioletowe kwiaty, większe torebki nasienne oraz większe nasiona. Również jadalny.

Niecierpek pomarańczowy (łac. Impatiens capensis) – posiada pomarańczowe kwiaty, lokalizuje się go wyłącznie nad zalewem Szczecińskim. Również jadalny.

Właściwości medyczne:

Napar z niecierpka można stosować w stanach zapalnych oczu. Ziele oraz nasiona mają działanie moczopędne, przeciwzapalne oraz rozkurczowe [8]. W medycynie ludowej Azji, niecierpek wykorzystywany jest do leczenia reumatyzmu, złamań oraz infekcji [11].

Ciekawostka:

Jest to roślina inwazyjna, wypierająca rodzime gatunki. W Białowieskim Parku Narodowym likwidacja populacji niecierpka drobnokwiatowego zajęła aż 9 lat [1], [2].

Film:

W filmie opowiadam o niecierpku i pokazuję jak strzelają jego torebki nasienne. Zachęcam do zapoznania się z playlistą „Poradnik Chwastożercy” na moim kanale na YouTube. Pamiętaj zostawić subskrypcję oraz komentarz – wspierasz tym samym rozwój atlasu!

Wykaz źródeł:

1. Wojciech Adamowski, Damian Chmura, Czesław Hołdyński: Karta gatunku Impatiens parviflora. Lipiec 2018. http://projekty.gdos.gov.pl/files/artykuly/127067/Impatiens-parviflora_niecierpek-drobnokwiatowy_KG_WWW_icon.pdf
2. Obidziński A., Kołaczkowska E., Otręba A.: Metody zwalczania obcych gatunków roślin występujących na terenie Puszczy Kampinoskiej (pp.25-31), 2016 https://www.researchgate.net/publication/305469390_Niecierpek_drobnokwiatowy_Impatiens_parviflora_DC/link/578fdf2408ae108aa03af391/download
3. Griebel C. 1948. Springkraut Impatiens parviflora DC als Wildgemüse. Zeitschrift für Lebensmitteluntersuchung und -Forschung A 89(5): 411–415. https://ur.booksc.eu/book/12176745/557a5f
4. Damian Chmura: Biology and ecology of an invasion of Impatiens parviflora DC in natural and semi-natural habitats. Wydawnictwo naukowe ATH, 2014. https://www.researchgate.net/publication/265250389_Biology_and_ecology_of_an_invasion_of_Impatiens_parviflora_DC_in_natural_and_semi-natural_habitats
5. Baza danych roślin o działaniu toksycznym https://www.fda.gov/food/science-research-food/fda-poisonous-plant-
6. Baza danych roślin uczulających http://www.allergenonline.org/
7. RAPORT NAUKOWY EFSA: Kompendium substancji botanicznych w których stwierdzono obecność naturalnie występujących składników mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego w przypadku wykorzystania ich do produkcji żywności i suplementów diety. Dziennik EFSA 2012;10(5):2663. https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/05/Kompendium-substancji-botanicznych-w-których-stwierdzono-obecność-naturalnie.pdf
8. Monika Fijołek: Atlas Dzikich Roślin Jadalnych, Wydawnictwo SBM, 2017
9. Schofield. J. J.: Discovering Wild Plants – Alaska, W. Canada and the Northwest.
10. Łukasz Łuczaj: Dzikie Rośliny Jadalne, Chemigrafia Krosno, Krosno 2004.
11. Pratap Singh, Rajendra Singh, Nitin Sati, Vivek Ahluwalia, Om Prakash Sati: Phytochemical and Pharmacological Significance of Genus: Impatiens Int. J. Life. Sci. Scienti. Res., 3(1): 868-881 JANUARY- 2017 https://www.iijls.com/currentissue/zIJLSSR-1180-10-2015.pdf